Kiracı Depozitoyu Kiraya Sayabilir Mi?
Kiracılar ve mal sahipleri arasında zaman zaman yargıya taşınan kira depozitosu problemi; hukuken, halk arasında bilinenden çok çok farklı bir şekilde işlemekte. Bu yazımda
- Depozito ne demek,
- Depozitonun bedeli ne kadar,
- Depozito kullanma şartları,
- Kiracı depozitoyu kiraya sayabilir mi?
konularına değineceğim.
İçindekiler
Depozito ne demek?
Depozito, bir hizmetin veya bir malın karşılığında alınan güvence bedeli demektir. Genellikle ev kiralamalarında ve iş yeri kiralamalarında karşılaştığımız bir bedel olan depozito bedeli; kanuni bir hak olmakla beraber, borçlar kanununda nasıl alınacağı ve hangi şartlar karşılığında alınacağı belirlenmiş bir bedeldir.
Kira depozitosu neye göre belirlenir?
Depozito; kiralama işlemleri sırasında kiralayan kişi tarafından talep edilen bir teminattır. Mülk sahipleri kira depozitosu konusunda genelde depozito bedelini yüksek tutmak isteseler de, bu miktar kiralama işlemlerini kapsayan Borçlar Kanunu’nda belirlenmiştir. Kiralayandan talep edilmesi gereken kira depozitosu miktarı genel olarak 1 aylık kira bedelidir. Mülk sahibi bu konuda en fazla 1 aylık kira bedelini kira depozitosu olarak talep etme hakkına sahiptir.
Kiralayan mülk sahibi, kiracıdan farklı bir para birimi istemiş olabilir. Veya depozito olarak 6 aylık kira bedeli istemiş olabilir. Ancak bu istek Borçlar Kanunu’na aykırıdır. Bu tür talepler genellikle evini eşyalı olarak kiraya vermek isteyen kişilerden gelmektedir. Çünkü eşyalarla birlikte evi kiraya veren mülk sahibi, zararının çok büyük olabileceği düşüncesiyle depozito bedelini artırmak istemektedir.
Kiralamalarda böyle bir talep ile karşılaşmanız durumunda, kiraya veren kişiye; kira bedelinden daha fazla miktarda kira depozitosu talep edilmesinin Borçlar Kanunu’na aykırı olduğunu hatırlatmalısınız. Alınan depozitonun hem kiralayan hem de kiracı tarafından kabul görecek tutarda belirlenmesi gerekir.
Kiralamalarda verilecek depozitonun doğrudan ev sahibine ya da emlakçıya verilmesi doğru değil. Çünkü kira depozitosu bir güvence kaynağıdır. Dolayısıyla kira depozitosunun değer kaybetmesinin önüne geçmek adına; mümkünse bir tasarruf hesabında tutulması daha sağlıklı olacaktır. Bu şekilde kiracının da mağdur olması önlenebilir. Kiracının mülkü tahliyesi sırasında evde veya iş yerinde herhangi bir eksiklik veya zarar verme durumu yoksa; depozito kiracıya geri ödenmelidir.
Depozito kullanma şartları
Depozito; kiraya konu olan mülkte meydana gelebilecek her türlü hasara karşılık teminat olarak alınan bir bedeldi. Kiralanmış olan mülkün kullanılmasından ve zamana bağlı olarak meydana gelebilecek değer kayıplarından kiracı sorumlu değildir. Dolayısıyla bu tür yıpranmalardan ötürü depozitonun kiracıya geri verilmemesi söz konusu olamaz.
Tarafların haklarının en iyi şekilde korunması için yapılacak en mantıklı hareket; daire kiracıya kiralanırken imzalanan kira sözleşmesinde, dairenin mevcut durumunun ayrıntılarıyla yazılmasıdır. Evi kiralayan kişi eve taşınmadan önce, mülk sahibiyle ya da emlakçıyla birlikte eve gidip; tesisatını, yapısını, yer döşemesini ve duvar boyasını incelemeli, sözleşmeye bu bilgileri eklemelidir.
Eğer kiracının kiralayacağı ev; boyalı, badanalı değilse, tesisat kısımlarında sorun varsa ve bunlar kiracı tarafından yaptırılacaksa, hepsi sözleşmede yer almalı ve kiradan düşüleceği belirtilmelidir. Sözleşmede bunların belirtilmesi durumunda kiraya veren tarafın depozitoyu haksız bir şekilde elinde tutması engellenmiş olur.
Kiralanan evde demirbaş mevcutsa ve bu demirbaşlar kullanılabilir durumdaysa, bunların da sözleşmeye eklenmesi gerekir. Kiralayan kişi, evden ayrılırken söz konusu demirbaşları teslim aldığı gibi teslim etmek zorundadır. Eğer teslim aldığı şekilde teslim etmezse; bu demirbaşların bedelleri depozitodan düşülür.
Bir diğer önemli konu ise, kiracı elektrik ve su aboneliklerini üzerine almamış olabilir. Ancak daireyi tahliye ettikten sonra mülk sahibine ödenmemiş borç gelebilir. Bu gibi durumlarda da mülk sahibi depozitoyu kullanabilir. Ancak yeni yasalara göre kiracı, taşındığı evin elektrik, su ve doğalgaz aboneliğini üzerine almak zorunda. Ayrıca taşındığı evin adresini de bulunduğu ilçede muhtarlığa ya da nüfus müdürlüğüne bildirmek zorunda.
Kiracı evden taşınırken depozitoyu almak için elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerini kapatarak borcu yoktur belgesini de mülk sahibine teslim etmelidir. Şayet borcu yoktur belgesi yoksa ve evin ödenmemiş faturaları varsa bu bedellerin karşılığında depozito kullanılır.
Kiracı depozitoyu kiraya sayabilir mi?
Genelde kiracılar en son kirayı ödemezler ve bunu depozitoya saymaya çalışırlar. Peki kiracı depozitoyu kiraya sayabilir mi? Her şeyden önce belirtmeliyim ki bu doğru bir davranış değil. Kiracı düzenli olarak kirasını yatırmalı ve evi boşalttıktan sonra evde hasar, kırık, dökük vb. şeyler söz konusu değilse o zaman mülk sahibinden depozitosunu geri almalı.
Depozitonun alınma nedeni, evde meydana gelen zararlar karşısında ev sahibinin teminatı olmasıdır. Kiralanan ev kullanıma sonucu zamanla yıpransa da kullanıma bağlı olmayacak kadar büyük hasarların meydana gelmesi nedeniyle ev sahibinin zararı depozito ile karşılanmalıdır.
Bu nedene bağlı olarak depozito, kira yerine geçmez. Kiracılar taşınmadan önce depozitoyu kira bedeli olarak saymayı teklif etseler dahi bu usule aykırı bir durumdur ve mülk sahibinin dava açması durumunda kiracının davayı kaybedeceğini bilmesi gerekir.
Yorumlar
mood_bad
Henüz yorum yok.
