Yabancı uyruklu kişiler için Türkiye’den vatandaşlık alma şartları giderek ilgi çeker bir hale gelmiştir ki bu husus ülkemizin dışarıdaki imajıyla birebir bağlantılı düşünülebilir.
Hem yasal hem de sosyal kişilikle ilgili olarak ele alınan Türkiye’den vatandaşlık alma koşullarıbaşlıca bilgi kaynağı haline gelen internet ortamında ayrıntılı bir biçimde ele alınıyor. Bu genel bir bilgileri işe başlama adımı olarak görmek mümkün. Konuyla ilgili danışmanlık hizmeti veren kurumlar Türk vatandaşı olmak isteyenlere rehberlik edebilirler.
Yazının başlığını oluşturan soru hakkında evlilik yoluyla vatandaş olma veya yatırım yoluyla vatandaşlık kazanma biçiminde iki yanıt verildiği konuyla ilgili verilen genel bilgiler içindedir. Yatırım yoluyla olan hak kazanma sonradan Türk vatandaşlığının kazanılması ismiyle de geçmektedir. Bu iki biçimi ayrı ayrı ele almadan önce Türk vatandaşı olmanın genel koşullarını açıklamak bilgilendirme açısından daha iyi olacaktır.
Türk Vatandaşı Olmak İçin Gereken Öncelikli Şartlar
Ülkemizin vatandaşlığına geçmeyi düşünen kişi öncelikle;
- O anda sahip olduğu ülke vatandaşlığı kanunlarına göre (hatta vatansız olsa bile) 18 yaşını doldurmuş olmalıdır.
- Bilinç açısından ayırt etme gücünde olmalıdır.
- Kişi başvuru öncesi en az beş yıl yasal biçimde Türkiye’de yaşamalıdır. (Turizm amaçlı alınan kalma süreleri Türk vatandaşlığına geçme şartları içine dahil değildir.)
- Sosyal anlamda Türkiye’de kalma kararını belli etmelidir. Örneğin işyeri açıp Türk vatandaşlarını istihdam etmek bunun en iyi örneğidir.
- Toplum sağlığı açısından herhangi bir sorun taşımamalıdır. Bunun tam açıklaması bulaşıcı hastalık taşımamaktır.
- Yeterli miktarda Türkçe bilmek en önemli tercih nedenleri içindedir.
- Kişi kamu düzenine ve milli güvenliğe karşı bir tehdit oluşturmamalıdır ki bu da akla kişisel sabıkaları getirmektedir.
- Vatandaşlığa aday kişi Türkiye’de yaşayacak kadar bir gelire sahip olduğunu ispat etmelidir.
Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanma
Bu genel şartlara sahip yabancı uyruklu bir kişi talep ettiği takdirde Türk vatandaşlığı için aday olabilir. Bu durumda adayın başvurusu evlilik yoluyla veya yatırım yöntemiyle gerçekleşebilir. Evlilik yoluyla yapılan vatandaşlık başvurularında ayrıca adayın bir Türk vatandaşıyla en az üç yıl resmi biçimde evli kalması ve aile ikametgahı izni ile Türkiye’de yaşıyor olması şartı aranmaktadır. Üstelik bu evlilik kağıt üzerinde kalmış bir evlilik değil, aile birliğini oluşturacak şekilde sürmelidir. Bu şartlara da sahip olan bir aday kişi;
- Başvuru formu,
- Doğum belgesi ve medeni durum belgesi,
- Pasaport ve pasaportun noter onaylı tercümesi,
- Vukuatlı nüfus kayıt kaydı,
- 2 tane biyometrik fotoğraf,
- Kendisine verilen ikamet izninin aslı ve bir adet fotokopisi,
- Harç ödeme dekontu ve
- Gün sayım belgesi ile birlikte ilgili yasal birime başvurabilir. Bu belgeyi doldurmak önemlidir, çoğu zaman karışıklıklara yol açmaktadır. Bu gibi durumlarda danışmanlık hizmeti almak yararlı olacaktır.
Evilik yoluyla Türk vatandaşlığını kazanma dikkatle incelenen bir konudur çünkü bu talep doğrultusunda yapılan pek çok kağıt üstü evliliğin olduğu bilinmektedir. (Hatta bu çeşit evliliklerin bir tür kazanç kapısı sayıldığı da yaşanan gerçekler içindedir. Durum Metin Akpınar’ın başrolünde oynadığı Rus Gelin filmindeki gibi masum ve eğlenceli değildir.) Bu yüzden başvurular mahalle karakolu veya muhtarlıklar gibi küçük birimlere varıncaya kadar incelenir.
Örneğin eve gelen polis adayın durumunu komşulara sorar, ikamet gerçek mi diye kontrol eder. Şüphe uyandıracak cevaplar vatandaşlık yanıtını olumsuz yönde etkileyecektir.
Bir başka ülkenin özellikle ABD ve Avrupa ülkeleri vatandaşlığını hayal eden gençler arasında evlilik yolu çok yaygındır. Hatta çiftin arasında otuz yıla yakın fark olması bile bunu engellemez, biz isteyerek evlendik sözü tekrarlanıp durur.
Özellikle turizm bölgelerinde bu çeşit garip evlilikler sık sık görülür. Tipik örnek genç erkek Türk garson ve yaşlı yabancı uyruklu kadındır. Evliliğin esas amacının erkek için yeni bir ülke pasaportu almak olduğu çok bellidir. (Konu turizmin dolaylı sosyolojik etkileri biçiminde de düşünülebilir.)
Vatandaşlığın Yatırım Yoluyla Kazanılması
Ülkede yatırım yaparak Türk vatandaşlığına geçme bugün pek çok ülkede geçerli olduğu gibi ülkemizde de yürürlüktedir. Fakat evlilik yoluyla gelecek olan vatandaşlıktan daha zor kazanıldığı için ancak maddi durumu oldukça yerinde olan yabancı uyruklu kişiler için geçerli olabilir. Bu vatandaşlık kazanma usulü Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılması şeklinde de isimlendirilmektedir. Temel koşullar şöyle sıralanabilir;
- Kişinin Türkiye’de en az 250 bin USD değerindeki gayrimenkulü üç yıl satmama koşuluyla alması, (Bkz: Türkiye’de konut yatırımı yapmak isteyenler için klavuz)
- Kişinin en az 500 bin USD değerindeki nakit parayı gene üç yıl çekmemek şartıyla Türk bankasına yatırması,
- Kişinin en az 500 bin USD değerindeki devlet tahvillerini üç yıl satmama şartı ile alması,
- Kişinin gene en az 500 bin USD değerinde gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırma fonu alması ve üç yıl boyunca elden çıkarmamayı kabul etmesi veya
- En az elli Türk vatandaşına yasal yoldan istihdam yaratması.
Bu şartların hepsi istisnai yoldan Türk vatandaşlığı kazanma için aranmaz, genel şartlara sahip olan adayın bunlardan birini yerine getirmesi yeterlidir.
Bu istisnai yatırımları yaparak Türk vatandaşlığına geçmeyi düşünen şahsın bu sefer;
- Başvuru formu,
- Medeni durum belgesi belgesi,
- Pasaport ve pasaportun noter onaylı tercümesi,
- Vukuatlı nüfus kayıt kaydı,
- 2 tane biyometrik fotoğraf,
- Kendisine verilen ikamet izninin aslı ve bir adet fotokopisi,
- Harç ödeme dekontu ve
- Tapu belgeleri veya yatırımın yapıldığını gösteren belgeler ve
- Varsa taşınmazların değerlendirme raporu gibi evraksal dökümü hazırlaması gerekecektir.
Kimler Türkiye’den Ev Alarak Vatandaşlık Kazanıyor?
Yatırım yaparak Türkiye’den vatandaşlık alma hakkı için 19.09.2018 tarihinden beri örneğin 250 bin dolarlık bir ev almak yeterli oluyor. Bu tarihten önce söz konusu miktar 1 milyon dolar diye belirlenmişti. İstenen miktarın dörtte bire düşürülmesi hem maliyeye nakit para akışını sağlamak hem de zaten Türkiye’de çok sayıda ikamet eden yabancı uyruklu kişileri daha kalıcı hale getirmeye yönelikti.
Bugün için özellikle Alanya’da Almanların, Fethiye ve civarında İngilizlerin, İstanbul Boğazı çevresinde ise Arap uyruklu kişilerin mal mülk edinerek Türkiye’ye temelli yerleştiği bilinen bir demografik olgu haline gelmiştir. Atatürk Barajı çevresinde ise İsrail vatandaşlarının çokça toprak aldığı yayılan haberler arasındadır. Zaten Türkiye’den ev alana vatandaşlık verme programı en çok Ortadoğu ülkesi vatandaşlarının ilgisini çekmektedir.
Ortak dine sahip olma bu ülke vatandaşlarının Türkiye’yi seçmelerindeki en büyük etkenlerden birisidir. Alman basın kurumu Deutsche Welle’nin Türkçe Servisi tarafından yayınlanan bir yazıda Katar örneğinin üzerinde çokça duruluyor. Katar nüfusunun sadece yüzde 13’ü Katar vatandaşlarından oluşuyor, geri kalan kesim ülkede çalışmaya gelen ve yüksek gelire sahip olan yabancılar. Bu yabancılar uzun süre ülkede çalışmış olsalar bile bu yabancılara vatandaşlık hakkı verilmiyor.
Pasaportun Gücü
Ülke vatandaşlığına olan talepte açıkçası pasaportun gücü de önemli bir etken. Türkiye şu anda Ortadoğu ülkeleri için gayet revaçta bir ülke. Türk pasaportu günümüzde 111 ülkeye vizesiz giriş sağlıyor.