Kütahya’nın Tarihi ve Turistik Yerleri

Kütahya’nın Tarihi ve Turistik Yerleri

Çok tanınan turizm merkezlerimizden başka, gezilecek yerler sıralamasına artık “Kütahya’nın tarihi ve turistik yerleri” listesinin de girdiğini görüyoruz.
İç Ege’nin büyük il merkezlerinden olan Kütahya gezilecek yerler ve keşfedilecek yeni bölgeler aramalarında başa çıkıyor. Çünkü artık Frig vadisi fazlasıyla ilgi çekmeye başladı ve Kütahya bu tarihi vadinin kavşak noktasını oluşturuyor. 2019 yılında verilen rakamlara göre nüfusu 578 bin olarak açıklanan il merkezimiz turizm sektörü için de patlama yapmaya aday şehirlerden. Hakkındaki tanıtım yazılarında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’nda olduğu, üç bin yıllık bir uygarlığı anlatan Frigya kültüründen izler taşıdığı, çiniciliğin başkenti sayıldığı, termal turizm alanları arasında öne çıktığı gibi açıklamalar var.
Hepsine katılıyor ve Kütahya’nın aynı zamanda kurtuluş savaşlarımızın verildiği topraklar içinde olduğunu ekliyoruz. Ayrıca Osmanlı tarihinde Ertuğrul Gazi’nin annesi olarak kabul edilen Hayme Kadın’ın türbesi Kütahya’nın Domaniç ilçesindedir. Osmanlılar’ın kuruluş yıllarında Hayme Kadın “Devlet Ana” olarak da geçer.

Türbesini asırlar sonra II. Abdülhamit yaptırmıştır. Sayılan Kütahya’nın tarihi yerleri ve özellikleri listesine şehrin damak tatları, temiz havası, ulaşım kolaylıkları ve fiyat uygunlukları da eklendiğinde Kütahya ilimizin hem gezip görülecek hem de örneğin gayrimenkul yatırımı yapılacak bir yer olduğu ortaya çıkar. Bu şehir gelişmeye çok açık imkanlara sahiptir.

Kütahya’nın İlginç Özellikleri

Tarihe ve gezmeye meraklı olanların aklına Kütahya dendiği zaman hemen gelen ilginç özellikler de var. Mesela ilin Çavdarhisar ilçesinde bulunan Aizonai Antik Kenti başlı başına gezilecek bir yer olmasının yanı sıra dünyanın ilk borsa binası ile de ilgi çekiyor. M. S. 304 yılına tarihlenen Macellum Alanı bu antik kentte yer alıyor ve bu alanda Roma imparatoru Diocletianus’un et ve balık pazarlarında uygulanması emrettiği tavan fiyatları kararnamesini gösteren bir yazıt var.

Yazıtta binden fazla kalemde uygulanacak en yüksek fiyatlar ve malların birbirlerine karşı olan değerleri kazılı. Tarihçiler artık bu yazıtın başında modern zaman borsa açılışlarında olduğu gibi bir gong çalınabileceğini söylüyorlar.

Kütahya’da 1909 yılında çıkan ilk gazete de şehrin ilginç özellikleri içinde. Mahkeme başkatibi Ferit Bey tarafından taş matbaada basıldığı bilinen Felent gazetesinin nüshalarına ulaşılamadı ama bu gazete basın tarihi içinde yer aldı.

Yazımızın ilk bölümünde bahsedilen UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı ise 2004 yılından beri tarihte yaratıcı endüstrileri geliştirebilmiş ve fark yaratmış şehirleri kapsıyor. Yüzyıllara dayanan çiniciliği ile Kütahya dünyadaki 180 yaratıcı şehir listesine 37. sıradan girmeyi başardı. Böylece Kütahya’nın bir zanaat ve halk sanatı şehri olduğu tescillenmiş oldu.

Kütahya turizmi böylesi ilginç özelliklerin tanınmasıyla daha da gelişecek. Ülkemizde “Sakin Şehir” kavramı çok ilgi çekmişti, Kütahya örneği ile “Yaratıcı Şehir” vasfı da ülkemizde gelişebilir.

Kütahya’da Nereleri Gezip Görebilirsiniz?

Böyle bir sorunun cevabını ilk sırada Aizonai Antik Kenti veriyor. Tarihin babası sayılan Heredeot’un dünyanın en eski kavmi olarak nitelendirdiği Frigya’lılara ait olan bu ören yeri 3000 yıllık bir tarihe tanıklık etti. “İkinci Efes” olarak adlandırılmaya başlanan Aizanoi Roma döneminde 80 bin kişinin yaşadığı büyük bir kentti. Günümüze kalan kalıntıları Kütahya il merkezine 50 kilometre uzaklıkta ve Çavdarhisar ilçesi sınırları içinde yer almaktadır. Kültür turlarının içinde yer almaya başlayan Frig Vadisi gezileri Aizonai’ye mutlaka uğrar. Kütahya’nın tarihi veturistik yerlerisıralamasında gezilip görülmesi tavsiye edilen diğer mekanlar şöyle sıralanabilir.

• Dumlupınar Müzesi – Şehir merkezinde olan müzede ulusal kurtuluş savaşımıza ait 139 parça eser dönemin fotoğraflarıyla birlikte sergilenmektedir. Müze Kütahya – Eskişehir arasında yapılan ulusal muharebelerin anısına açılmıştır.
• Arkeoloji Müzesi – Umur Bin Savcı Medresesi olarak kurulan yapı bugün başta Aizanoi Antik Kenti’nden çıkan eserleri korumaktadır ki 1990’da bulunan Amazon Lahti bu eserlerin arasında en ünlüsüdür. Ana tanrıça Kibele, Satyr, Hekate ve rahip heykelleri de bu tarihi koleksiyonun en bilinen parçaları içindedir.
• Çini Müzesi – 1999 yılında ziyarete açılan müze kendi alanında ilktir ve 14. yüzyıldan başlayarak günümüze kalan çinileri korumaktadır.
• Çinili Cami – 1973 gibi yeni bir tarihi taşısa bile bu eser hem içini kaplayan kalem işi süslemeleri hem de dışında yer alan ve özel üretilen mavi Kütahya çinileri ile görülmeye değer mekanlar arasındadır.
• Mızık Çamı – Kütahya’nın Domaniç ilçesi Domur Köyü sınırları içinde kalan Mızık Çamı Kültür Bakanlığı Anıt Ağaçlar listesindedir. Boyu 11 metre, çevresi 4.7 metre olan çamın diğer bir adı Beşik Çamı’dır. Hayme Ana’nın torunu Osman Bey’i bu çamın dallarındaki salıncakta uyuttuğu rivayet edilir.
• Kütahya Kalesi – Var olan 72 burcuyla ülkemizin üçüncü büyük tarihi kalesi olan bu yer kent merkezine sadece üç kilometre uzaklıktadır. 45 dakikada 360 derece dönebilen konaklama merkezinde bütün şehri görebilirsiniz. Bu kale Kütahya’nın tarihi yerleri arasında her daim mutlaka sayılır.
• Germiyan Sokağı – Özel olarak restore edilen evlerden yapılmış Germiyan Sokağı 19. yüzyıl sivil mimarisinin örnekleri sergiler. Merkeze beş kilometre mesafede olan bu sokaktaki evler restoran, kafe, çini atölyesi, kilim dokuma atölyesi biçiminde düzenlenmiştir. Osmanlı’nın beylikler dönemine ait olan ve Kütahya  çevresinde hüküm süren Germiyanoğulları sokağa adını vermiştir.
• Frig Vadisi Gezi Alanları – Frigya uygarlığının günümüze kalan izleri bugünkü Kütahya sınırları içinde kalan, merkeze üç kilometre uzaklıktaki Yeni Bosna Köyü’nden başlar ve doğuya gidilen 55 kilometre boyunca uzanır. Bu güzergahta Frig kültüründen kalmış kaya mezarları ile mağaralar ve ilkel yerleşim birimleri görülebilir.
• Ulu Camii – Hem Kütahya’nın en büyük camisi hem de şehirdeki tek padişah camisidir. Şehzade Yıldırım Bayazıt tarafından 1381’li yıllarda yapımına başlanmış ancak 1410 yılında oğlu Musa Çelebi zamanında bitirilebilmiştir. Bu yapının yanında olan Vahid Paşa Yazma Eserler Kütüphanesi ise Kütahya’nın kültür hayatı içinde farklı bir yer tutar ve meraklıları için çok özel bir yerdir.

Bugünkü Kütahya ve Termal Turizmin Şehre Etkileri

Kendisine bağlı 13 ilçesiyle birlikte Kütahya bugün için turizmde adeta yeniden keşfedilen bir şehirdir. Bu keşifte Kütahya termal turizm kaynakları çok etkili oldu. Ülkemizde bakanlık kayıtları altında bulunan 73 adet termal merkezinden 9 tanesi Kütahya’dadır. Özellikle Murat Dağı Termal Turizm merkezi tanınmıştır ama ilin her yerine dağılmış kaplıcaların hepsi turizm hareketliliği içindedir.

Örneğin şehir merkezine 16 kilometre uzaklıkta olan Yoncalı Kaplıcalarının beş yıldız kalitesindeki termal tesisleri göz doldurmaktadır. Simav, termal turizmin mutlaka kaderini değiştireceği ilçeler arasındadır. Kütahya hakkında son zamanlarda bahsedilen bir özellik daha var. Şehir hem üretim alanında yatırım yapmak isteyenler hem gayrimenkul alarak tasarruflarını değerlendirmeyi arzu edenler ve hem de emekli olup bir ev alarak büyük şehirden bir an önce kopmayı düşünenler için giderek favori haline gelen bir il merkezidir. Ayrıca Kütahya Dumlupınar Devlet Üniversitesi ve Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi ve bu eğitim kurumlarının şehirde yarattığı sosyal gelişmeler açısından da adından söz ettirmektedir.
Kütahya’da nerelere gidilir sorusuna yanıt vermeyi amaçlayan bu yazıyı kızılcık tarhanası, cimcik mantısı, haşhaşlı gözleme, ıspanaklı şibit, ılıbada dolması, Kütahya küp kebabı gibi yöresel yemeklerle lezzetlendirmek mecburi olmuştur.